حسین یاری

 این روزها تحلیلهای زیادی در خصوص واقعه تروریستی در استانبول مطرح میشود. با این حال اردوغان درصدد است از این واقعه در جهت نیل به اهداف منطقه‌ای  و خطرناک خود بهره گیرد. به عبارت بهتر، اظهارات اردوغان در خصوص این حادثه نشان داده است که وی نسبت به حادثه سلطان احمد نگاهی ابزاری دارد. 

این نگاه ابزاری خود را در تک تک جملات و اظهارات اردوغان پس از وقوع این حادثه منعکس ساخته است. وقوع حادثه تروریستی و انتحاری اخیر در مقابل مسجد سلطان احمد در شهر استانبول بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های ترکیه و منطقه داشته است. صورت ماجرا از این قرار بود که یک عامل انتحاری خود را در مرکز منطقه سلطان احمد استانبول منفجر کرد که منجر به کشته و زخمی شدن 30 نفر گردید. بیشتر کشته شدگان این حادثه توریستهای آلمانی بودند. 

سخنگوی وزارت خارجه آلمان اعلام کرد که در جریان بمب‌گذاری انتحاری در شهر استانبول ترکیه 10 شهروند این کشور جان خود را از دست داده‌اند.

مروری بر سخنرانی اخیر اردوغان در خصوص ماجرای مسجد سلطان احمد میتواند خود گویای این موضوع باشد که وی اساسا قصد ندارد با پدیده‌هایی که متعاقب سیاستهای ماجراجویانه وی در منطقه رخ میدهد برخوردی واقع بینانه داشته باشد. اردوغان خود نیز به خوبی 

می داند که اصلی ترین راه جلوگیری از تشدید این پدیده‌ها 

تغییر سیاستهای ترکیه در منطقه است. حمایتهای ترکیه از گروههای تکفیری مانند داعش و النصره موضوعی نیست که بتوان به سادگی از کنار آن گذشت.پس از وقوع حادثه تروریستی استانبول،رئیس جمهور ترکیه در سخنرانی شتابزده خود در جمع سفرای این کشور اعلام کرده است که عامل انفجار فردی سوری بوده است. وی سپس روسیه و ایران را نسبت به دخالت در سوریه و فراتر از آن کشورمان را نسبت به راه اندازی جنگهای طایفه‌ای و فرقه‌ای در منطقه متهم کرد تا بر همگان اثبات شود که حتی اردوغان نسبت به وقوع یک حادثه تروریستی در کشور خود نیز نگاهی ابزاری دارد. 

در چنین وضعیتی تشریح صورت مسئله در ترکیه کار چندان سختی نیست! اردوغان که خود از اصلی ترین حامیان گروههای تکفیری از جمله داعش و النصره محسوب میشود در ادعایی که ذره‌ای با عملکرد وی همخوانی ندارد مدعی شده است از دید وی میان تروریسم تفاوتی وجود ندارد و وی نسبت به مقابله با داعش متعهد است! این اظهارات اردوغان در حالی صورت میگیرد که عملکرد واقعی وی چنین چیزی را نشان نمی دهد! حمایت آنکارا و ریاض از گروههای تکفیری یکی از اصلی ترین عوامل فرسایشی و طولانی شدن نبرد در منطقه محسوب میشود.  در جریان سفر اخیر اردوغان به  عربستان و دیدار وی با ملک سلمان دیگر حامی اصلی گروههای تکفیری و داعش، طرفین بر حمایت کامل از جریانها و گروههای تروریستی و تکفیری در منطقه تاکید کرده اند. موضوعی که نشان از استراتژِی و رویکرد خطرناک طرفین در منطقه دارد. 

نکته مهم‌تر اینکه اردوغان در نخستین و مهم ترین 

موضع گیری خود به جای تاکید بر اصل موضوع و داعشی بودن فردی که این اقدام را صورت داده است، بر روی سوری بودن وی تاکید کرده است. این در حالی است که مشخص شد فردی که عملیات را صورت داده است متولد عربستان سعودی بوده است. بنابراین  نخستین مغالطه اردوغان، به تاکید وی بر ملیت فرد تروریستی باز میگردد که عملیات انتحاری را در مقابل مسجد سلطان احمد صورت داده است. او به جای آنکه بر "داعشی" بودن فرد و یا "تروریست" بودن آن تاکید کند، بر روی سوری بودن آن تاکید کرده است. اردوغان همچنان سعی دارد با تروریستهای داعش نهایت مدارای ممکن را صورت دهد. در جریان بمب گذاری‌های سال 2015 میلادی در "سوروچ" و "آنکارا" نیز علی رغم اینکه کردها قربانی ماجرا بودند،در نهایت معادله به گونه ای 

پیش رفت که اردوغان عملیات نظامی خود را علیه

پ ک ک آغاز کرد. 

اما موضع گیری اردوغان در خصوص تحولات منطقه به این نقطه ختم نمی شود. در نخستین موضع گیری اردوغان پس از وقوع انفجار اخیر در سلطان احمد، وی گریزی نیز به اعدام شخ بار النمر زده و از این اقدام جنایتکارانه حمایت کرد. موضوعی که نشان دهنده بازی هماهنگ رئیس جمهور ترکیه و پادشاه عربستان سعودی در منطقه و مهر تاییدی بر ارتباط سفر اردوغان با شهادت رهبر شیعیان عربستان سعودی است. بدیهی است که اردوغان نیز به مانند ملک سلمان باید در این خصوص به افکار عمومی جهان اسلام پاسخگو باشد. 

نکته نهایی در این خصوص، به ناتوانی اردوغان در ایجاد امنیت در ترکیه باز میگردد. وقوع دو انفجار تروریستی در آنکارا و استانبول در طی ماههای اخیر نشان میدهد که اردوغان توانایی برقراری امنیت در کشورش را ندارد. اتفاقا این موضوع از سوی کمال قلیچدار اوغلو رهبر حزب جمهوریخواه خلق و دیگر مخالفان اردوغان مورد توجه و تاکید قرار گرفته است. به نظر میرسد سیاستهای مداخله جویانه اردوغان در سوریه و منطقه و حمایتهای وی از گروههای تکفیری برای وی و امنیت کشورش نتیجه‌ای عکس داشته است.

Tweet